Ιστορική ημέρα για τη δικαιοσύνη στην Κύπρο η νέα δικαστηριακή δομή στην ανώτατη βαθμίδα, η οποία έχει τεθεί σε λειτουργία από 1/7/2023, στο πλαίσιο της υλοποίησης του μεταρρυθμιστικού σχεδιασμού. Το Ανώτατο Δικαστήριο (1964-2023) έχει εξαντλήσει τον ρόλο του πλέον μετά από σχεδόν 60 χρόνια λειτουργίας του.
Με το νέο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, το νέο Ανώτατο Δικαστήριο για ποινικές και αστικής φύσεως υποθέσεις και για την εκδίκαση προνομιακών ενταλμάτων, ως επίσης και το νέο Εφετείο με τρία Τμήματα, Ποινικό, Αστικό και υποθέσεων Διοικητικού Δικαίου ενισχύεται η κυπριακή έννομη τάξη, διασφαλίζεται περαιτέρω η συμμόρφωση με βασικές αρχές, όπως είναι η λογοδοσία, η διαφάνεια, η ανεξαρτησία, η εξειδίκευση και η ακεραιότητα του δικαστικού έργου, και εντέλει ενισχύεται η λειτουργία του κράτους δικαίου και η εμπιστοσύνη των πολιτών στο θεσμό της δικαιοσύνης.
Είναι γνωστό ότι η συζήτηση για το θέμα της δικαστικής μεταρρύθμισης είναι πολύχρονη και συνδέεται ακριβώς με την έντονη ανάγκη για εκσυγχρονισμό, ούτως ώστε ο θεσμός της δικαιοσύνης να συμπορεύεται με τα σύγχρονα δεδομένα.
Μέσα σε αυτό τον χρόνο αξίζει να σημειωθεί ο πρωταγωνιστικός ρόλος τον οποίο είχε επιτυχώς και εποικοδομητικά ο ΠΔΣ και ο Πρόεδρός του, δρ Χρίστος Κληρίδης, σε όλη την προσπάθεια, από την προπαρασκευή των νομοσχεδίων της μεταρρύθμισης, τη διαμόρφωσή τους, την ψήφιση τον Ιούλιο του 2023, και την υλοποίησή τους στη βάση χρονοδιαγραμμάτων.
Με αυτή την ευκαιρία, ο δρ Κληρίδης, επανατονίζει εμφατικά ότι μεγάλη πρόκληση και διαρκές στοίχημα είναι πλέον η επίτευξη των σκοπών της μεταρρύθμισης προς τους άξονες επικέντρωσης, την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διεκπεραίωση των υποθέσεων, τη μείωση των καθυστερήσεων και την περαιτέρω αναβάθμιση της ποιότητας και του κύρους της δικαιοσύνης στον τόπο μας προς όφελος των λειτουργών της, των πολιτών και της ανάπτυξης, οικονομικής, κοινωνικής κ.ά.
Η ουσιαστική πραγμάτωση των πιο πάνω συνιστωσών επιβάλλει εγρήγορση της Εκτελεστικής, της Νομοθετικής και Δικαστικής εξουσίας καθώς και των υπόλοιπων συμβαλλόμενων μερών.
Αναμφίβολα, προϋπόθεση επιτυχίας είναι η εξασφάλιση όλων των απαραίτητων υποδομών και μέσων, η στήριξη της Πολιτείας και η συνεργασία όλων των συμβαλλόμενων μερών, των λειτουργών της δικαιοσύνης κ.λπ.
Η μεταρρύθμιση θα πρέπει να επεκταθεί και στα κατώτερα δικαστήρια, με την ίδρυση της Ανεξάρτητης Υπηρεσίας Διαχείρισης Δικαστηρίων, την εξειδίκευση με τη δημιουργία τμημάτων, την εισαγωγή νέων διατάξεων και αλλαγή κουλτούρας, που θα επιτρέπουν την παραπομπή μεγαλύτερου αριθμού υποθέσεων στις εναλλακτικές μορφές επίλυσης διαφορών, τη διαμεσολάβηση και τη διαιτησία, την εφαρμογή των εξ αποστάσεως ακροάσεων για συγκεκριμένες υποθέσεις, την εφαρμογή της ηλεκτρονικής καταγραφής των πρακτικών, την ψηφιακή και κτηριακή αναβάθμιση των δικαστηρίων κ.ά.
Ο ΠΔΣ, για ακόμη μια φορά, λαμβάνοντας υπόψη ότι η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης πλήττει το κράτος δικαίου, κλονίζει το περί δικαίου αίσθημα των πολιτών και συνιστά ανασχετικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης, επαναβεβαιώνει για τη βούλησή του να συνεχίσει να εργάζεται ακούραστα για ένα σύγχρονο σύστημα δικαιοσύνης, ικανό να ανταποκριθεί στις ανάγκες του κράτους δικαίου, στις επιταγές της ψηφιακής εποχής και στο σύνολο των σύγχρονων προκλήσεων.
Πρωτίστως, η Πολιτεία θα πρέπει να πολλαπλασιάσει τον προϋπολογισμό της για τα δικαστήρια, να καθορίσει συγκεκριμένη πολιτική και στόχους στον τομέα της δικαιοσύνης και να υλοποιήσει τις πάμπολλες τεκμηριωμένες εισηγήσεις του ΠΔΣ για εκσυγχρονισμό και ποιοτική αναβάθμιση.
Καλούμε την Πολιτεία να εγκύψει στα θέματα της δικαιοσύνης και των δικαστηρίων, και να καταθέσει επιτέλους τον θεμέλιο λίθο του νέου Δικαστηριακού Μεγάρου, έργο το οποίο έχει παγιδευτεί στα πλοκάμια της γραφειοκρατίας.
Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος
